Υβριδική Ικαρία και «πράσινος» Αϊ- Στράτης

Τον Ιούλιο του 1983 πραγματοποιήθηκε στην Κύθνο το πρώτο υβριδικό σύστημα της Ευρώπης, το οποίο χρησιμοποιούσε τουλάχιστον μία μορφή ΑΠΕ (π.χ. αιολικό ή φωτοβολταϊκό πάρκο) και διέθετε ένα σύστημα αποθήκευσης της παραγόμενης ενέργειας (μπαταρίες, υδρογόνο, αντλησιοταμίευση).

Εκτοτε πέρασαν πολλά χρόνια, δίχως να υπάρξει η ανάλογη συνέχεια. Σήμερα, έστω και καθυστερημένα, έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του υβριδικού της Ικαρίας. Παράλληλα, ξεκίνησε σύμφωνα με τις εξαγγελίες ο σχεδιασμός για τη μετατροπή του Αγ. Ευστράτιου στο πρώτο ενεργειακά «πράσινο» νησί της χώρας.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πλέον κατάλληλος και οικονομικός τρόπος αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας για τα ελληνικά νησιά είναι η αντλησιοταμίευση που έχει τη μορφή αναστρέψιμου υδροηλεκτρικού έργου. Αποτελείται από το αιολικό πάρκο, τον υδροστρόβιλο, το αντλιοστάσιο, δύο δεξαμενές για την ανακύκλωση του νερού και σωληνώσεις. Οι δύο δεξαμενές πρέπει να βρίσκονται σε κοντινή απόσταση και με ικανή υψομετρική διαφορά.

«Η εμπειρία έχει δείξει ότι τα αιολικά πάρκα σε αυτόνομα ελληνικά νησιά με βάση την υπάρχουσα υποδομή δεν μπορούν να καλύψουν περισσότερο από το 15% της ετήσιας ζήτησης, ενώ παράλληλα ένα μέρος της τάξης του 15-20% της ετήσιας αιολικής ενέργειας περικόπτεται. Είναι σαφές ότι για την επίτευξη των δεσμευτικών πλέον εθνικών στόχων για τη διείσδυση των ΑΠΕ και τη μείωση των ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, απαιτείται η περαιτέρω αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού των νησιών», σημειώνει η Ηλιάνα Κλειάσου, μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ.

«Η συνδυασμένη χρήση αιολικής ενέργειας με αντλησιοταμίευση είναι μια λύση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική αύξηση της κάλυψης των αναγκών από ΑΠΕ σε ένα αυτόνομο νησί μεσαίου ή μεγάλου μεγέθους», προσθέτει ο Γιώργος Κάραλης, δρ μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ.

«Μελέτες σκοπιμότητας ή ακόμη και προτάσεις επενδυτών για υλοποίηση υβριδικών συστημάτων έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια για την Ικαρία, τη Σέριφο, την Ιο, τη Σίκινο, τη Λέσβο, την Κρήτη, τη Ρόδο και αλλού. Παράλληλα, τα περισσότερα ελληνικά νησιά υποφέρουν από έλλειψη νερού. Το παραπάνω σύστημα μπορεί να συνδυαστεί με μονάδες αφαλάτωσης που θα χρησιμοποιούν μέρος της αιολικής ενέργειας για την παραγωγή πόσιμου νερού. Ετσι εξασφαλίζεται η διαθεσιμότητα του νερού, όχι μόνο για ενεργειακή χρήση, αλλά και για ύδρευση-άρδευση». Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι σε βάθος χρόνου, με την καλύτερη γνώση, πρακτική εμπειρία και ένταξη αυτών των συστημάτων, οι ενεργειακές ανάγκες των νησιών θα μπορούσαν να καλύπτονται πλήρως από την παραγωγή ενέργειας των υβριδικών συστημάτων, βάζοντας έτσι σε ψυχρή εφεδρεία τις συμβατικές πετρελαϊκές μονάδες. Ενα τέτοιο φιλόδοξο έργο βρίσκεται σε εξέλιξη και στοχεύει στην 100% κάλυψη των ηλεκτρικών αναγκών 100% από ανανεώσιμες πηγές στο νησί El Hierro, στα Κανάρια Νησιά.

Απεξάρτηση

«Η υιοθέτηση ενός στρατηγικού στόχου για την προώθηση τέτοιων λύσεων στα αυτόνομα ελληνικά νησιά, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απεξάρτηση των νησιών από τα ορυκτά καύσιμα, στην εξοικονόμηση ακριβού καυσίμου και στη μείωση των ρύπων. Μέχρι σήμερα, το υψηλό κόστος στα αυτόνομα νησιά επιβαρύνει τη ΔΕΗ και κατ' επέκταση την τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο. Προφανώς, και ορθά, για λόγους κοινωνικής ισότητας, η τιμολόγηση είναι ενιαία σε ηπειρωτικό δίκτυο και νησιά. Η παραγωγή φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας στην ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και η οικονομική ανάπτυξη της χώρας, εδώ και μισό αιώνα στηρίχθηκε στον λιγνίτη. Ο λιγνίτης είναι καύσιμο εγχώριο, φθηνό, αλλά και περιβαλλοντικά ρυπογόνο. Οι εποχές άλλαξαν. Ο αέρας είναι καύσιμο εγχώριο, φθηνό και περιβαλλοντικά φιλικό. Οι σύγχρονες ανάγκες επιτάσσουν την αλλαγή στον ενεργειακό προσανατολισμό της χώρας και την αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού της Ελλάδας, εκεί ακριβώς που αυτό είναι διαθέσιμο». *